dr hab. Anna Król, prof. ASP
Wydział Malarstwa
Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
starszy kustosz dyplomowany, kurator
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
REKOMENDACJA
dla projektu „Odkrywamy na nowo twórczość Eugeniusza Sawczyna”
Latem 2025 powstała idea grupy przyjaciół i bliskich Eugeniusza Sawczyna (1956–1998), aby utrwalić jego twórczość – rzeźbiarską, medalierską i rysunkową – stworzyć katalog raisonné, czyli ten wyjątkowy rodzaj dokumentacji dzieł artysty, która pozwoli nie tylko zachować o nim pamięć, lecz przede wszystkim promować jego dzieło, uczynić jego sztukę żywą i inspirującą. Dlatego też ta właśnie inicjatywa zasługuje na nasze uznanie (co jest rzeczą oczywistą) i wręcz bezwzględne poparcie.
Mimo że Eugeniusz Sawczyn odszedł przedwcześnie, a jego życie naznaczone było chorobą i śmiercią, to jego sztuka jest zdumiewająco współczesna, jakby powstała w latach dwudziestych XXI wieku. Jakby wizualizowała, stawiała diagnozę dzisiaj, gdyż mówi przecież o dojmującym osamotnieniu, przemijaniu, inności i bezradności człowieka. Jego niewielkie przestrzenne rzeźby i płaskorzeźby, perfekcyjnie wykonane, o specyficznej formie wymagającej niezwykłej czułości i świadomości, ilustrują ów stan. Głęboko wierzę, iż taka właśnie sztuka ma wielką moc przemiany, zmusza bowiem do refleksji, po prostu do myślenia.
Jego życie związane było z trzema miejscami: Jarosławiem (tam uczył się w Liceum Plastycznym), Warszawą (gdzie studiował rzeźbę w Akademii Sztuki Pięknych oraz pracował jako adiunkt) i Toronto, miejscem ostatnim w jego życiu. To w Kanadzie powstały rewelacyjne rysunki przestrzeni i miejsc przeczuwanych, należących do innej rzeczywistości. I zapewne dlatego jego sztuka jest równie ważna dla Polski, jak i dla Kanady, stanowi wspólne dziedzictwo. Promocja i zachowanie tego kulturowego dziedzictwa jest naszym – obywateli i państwa – obowiązkiem i powinnością. Tylko w ten sposób artystyczne oeuvre Eugeniusza Sawczyna będzie nas inspirować, edukować, będzie częścią nas samych.
Rekomenduję ten tak ważny projekt z głębokim przekonaniem o jego istotności i niezbędności.